เคยป่วยเป็นวัณโรคต่อมน้ำเหลืองเมื่อสองปีก่อน แล้วยังมีก้อนหลงเหลืออยู่ที่หน้าอกค่ะจำนวนสามสี่ก้อน สามีบอกว่าเวลาดูดหน้าอก เหมือนมีน้ำอะไรออกมาจากหัวนมด้วย (ขอโทษด้วยนะค่ะที่ไม่สุภาพ) แต่พอลองบีบเบาๆ ดูก็ไม่มีน้ำอะไรออกมาค่ะ อยากทราบว่าแบบนี้ต้องผ่าก้อนในหน้าอกออกหรือจะตรวจแมมโมแกรมได้ไหมค่ะ

จอย

………………………………………………….

ตอบครับ

1. การเป็นวัณโรคต่อมน้ำเหลืองแล้วมีก้อนต่อมน้ำเหลืองแข็งๆเหลือให้คลำได้ นั่นเรื่องหนึ่ง ซึ่งแนวทางการจัดการก็คือเมื่อใดก็ตามที่มันโตขึ้น (อาจเป็นเนื้องอกหรือกลับเป็นวัณโรคใหม่) หรือกดเจ็บ (อาจเกิดการอักเสบติดเชื้อบักเตรีอื่น) ก็ควรตัดออกมาตรวจดู

2. การมีของเหลวไหลออกมาได้ทางหัวนม นั่นเป็นอีกเรื่องหนึ่ง ซึ่งส่วนใหญ่ก็เป็นน้ำนมนั่นแหละแม้ว่าเราจะไม่ได้ให้นมลูก สาเหตุของการที่น้ำนมไหลไม่เลือกเวลาเช่นนี้มีได้ร้อยแปด เช่น

2.1 สามีดูดหัวนมหรือกระตุ้นเต้านมหรือหน้าอก หรือใส่บราเซียรัด
2.2 เครียด
2.3 มีเพศสัมพันธ์
2.4 กินยาบางชนิดเช่นยากล่อมประสาท ยาแก้ซึมเศร้า ยาคุมกำเนิด สมุนไพร เป็นต้น
2.5 ร่างกายขาดน้ำ
2.6 การออกกำลังกาย (กระตุ้นโปรแล็คติน ทำให้น้ำนมไหลได้บ้าง)

ถ้าคุณไม่สบายใจ อยากจะจัดการปัญหานี้อย่างเป็นระบบ ให้คุณแยกเป็นสองเรื่อง

เรื่องที่หนึ่งคือการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมประจำปี เป็นสิ่งที่ควรทำ อันนี้ขึ้นกับอายุของคุณ ถ้าอายุต่ำกว่า 35 ปีก็ใช้วิธีอุลตร้าซาวด์เป็นหลักเพราะเต้านมทึบ การเอ็กซเรย์ (แมมโมแกรม) จะไม่เห็นอะไร ถ้าอายุเกิน 40 ปีก็นิยมทำสามอย่างรวมกันทุกปี คือคลำด้วยมือ+ ตรวจอุลตร้าซาวด์ + ทำแมมโมแกรม ด้วย อันนี้ผู้หญิงทุกคนควรทำอย่างน้อยปีเว้นปี บางคนก็ทำทุกปี แล้วแต่ความนิยม

เรื่องที่สองคือของเหลวที่ไหลออกมา คุณต้องวินิจฉัยก่อนว่าน้ำที่ไหลออกมานั้นมันเป็นอะไร ด้วยการให้สามีดูดแล้วบ้วนออกมาให้ดู ถ้าเป็นเหมือนน้ำนมจางๆก็ไม่น่าจะมีอะไร แต่ถ้าเป็นเลือดละก็ต้องไปโรงพยาบาล เพราะการมีเลือดไหลออกจากหัวนมเป็นอาการอย่างหนึ่งของมะเร็งเต้านม ถ้าการดูด้วยตามันยังไม่หายข้องใจ ก็ไปเอากระปุกเก็บตัวอย่างของเหลวเพื่อส่งตรวจเซลวิทยามาจากโรงพยาบาลแล้วให้สามีบ้วนใส่กระปุกไปตรวจ จะได้หายข้องใจว่าเป็นแค่น้ำนมหรือเป็นการติดเชื้อหรือเป็นเนื้องอก

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์

……………………………………………………………….

ทุกคำถามคุณหมอจะตอบอย่างละเอียดทำให้คนไข้เข้าใจวิธีการปฏิบัติตนในขั้นแรกว่าควรทำอย่างไรก่อน ขอบคุณมากๆ ค่ะ ขอให้คุณหมอสุขภาพแข็งแรงนะค่ะ

จอย / 11 มค. 54