เรียนคุณหมอสันต์ที่เคารพ
หนูอายุ 20 ปี เป็นโรคเอสแอลอี.แล้วมีไตพิการ lupus nephritis class V โดยการตัดชิ้นเนื้อมาตรวจ ตอนนี้ได้ยาสะเตียรอยด์และยา Plaquenil ยังปวดข้อหมดแรง ค่าไตลดลงมาจาก 102 ตอนนี้เหลือ 16 หมอบอกว่าไม่มีทางจะเบรกมันได้นอกจากต้องรอเปลี่ยนไต และให้หาญาติที่จะบริจาคไตไว้ได้เลย หนูฟังแล้วหดหู่เลย นอกจากยาของหมอไตแล้วหนูอยากปรึกษาคุณหมอว่าหากหนูจะรักษาด้วยอาหารควบคู่ไปด้วยมันจะมีวิธีใดบ้างไหมคะ

………………………………………

ตอบครับ

      นับถึงวันนี้ วงการแพทย์ยังไม่มีหลักฐานระดับสูงมายืนยันว่าอาหารแบบไหนจะช่วยรักษาไตพิการจากเอสแอลอี. (lupus nephritis) ได้ มีแต่หลักฐานระดับรายงานผลการรักษา (case series) ซึ่งถึงแม้จะเป็นหลักฐานในคนแต่ก็เป็นหลักฐานที่ได้จากคนจำนวนน้อยและไม่ได้เปรียบเทียบกับคนอื่นที่กินอาหารอย่างอื่น แต่เนื่องจากคุณป่วยเรียบร้อยแล้วและกำลังดิ้นรนหาวิธีรักษาด้วยอาหารอยู่ที่นี่เดี๋ยวนี้แล้ว หากจะรอหลักฐานวิจัยระดับสูงกว่านี้ก็คงไม่ทันการ จะลองทำตามหลักฐานระดับรายงานผู้ป่วยนี้ก่อนก็ได้ ผมจะเล่ารายงานผู้ป่วยชุดนี้ให้ฟังนะ เขาตีพิมพ์ไว้ในวารสาร International Journal of Disease Reversal and Prevention (IJDRP) เป็นการรายงานผลการใช้อาหารแบบเจดิบ (raw vegan) รักษาผู้ป่วยไตวายจากเอสแอลอี. มีผู้ป่วยในรายงานนี้เพียงสองราย ผมจะเล่าเฉพาะรายที่คล้ายกับคุณนะ

     ผู้ป่วยเป็นหญิงอายุ 24 ปี ป่วยเป็นเอสแอลอี.มาตั้งแต่อายุ 15 และไตเสื่อมลงอย่างรวดเร็ว ได้ตัดชิ้นเนื้อพบว่าเป็นไตวายแบบ lupus nephritis ได้ให้การรักษาด้วยยาหลายตัวรวมทั้ง Plaquenil และได้เข้าขื่อรอเปลี่ยนไตอยู่ เธอขอให้หมอไตแนะนำเรื่องอาหารก็ได้รับคำตอบว่ามันไม่มีประโยชน์ เธอจึงไปลงทะเบียนเข้าคอร์สพลิกผันโรคของแพทย์ผู้รายงาน (Dr. Goldner) เป็นเวลานาน 6 สัปดาห์ ก่อนหน้านั้นเธอกินอาหารแบบตะวันตกตามปกติทั่วไป แต่ในคอร์สนี้เธอถูกกำหนดให้กินอาหารแบบเจดิบ (raw vegan) อย่างเข้มงวด หมายความว่าอาหารเจที่ไม่ผ่านการปรุงใดๆตามสมมุติฐานว่าอาหารแบบนี้มีฤทธิ์ต้านการอักเสบมากจึงชลอการดำเนินของโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเองได้ โดยเธอต้องงดอาหารเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็น ไข่ นมวัว โยเกิร์ต ชีส ต้องงดหมด และงดอาหารสำเร็จรูปที่บรรจุขายในกล่องในซองทุกชนิด อาหารแต่ละวันของเธอประกอบด้วยผักใบเขียวและผักกลุ่ม cruciferous (บรอคโคลี่ เคล กล่ำปลี กล่ำดอก) วันละ 400 กรัม กินผลไม้มาก กินธัญพืชที่มีไขมันโอเมก้าสาม (เจียซีดและแฟล็กซีด) วันละอย่างน้อยครึ่งถ้วยตวง (120 กรัม) และดื่มน้ำเปล่าวันละ 2.2 ลิตร อาหารของเธอประยุกต์เลือกเฉพาะที่มีโปตัสเซียมต่ำเพราะเธอเป็นโรคไตระยะสุดท้ายแล้ว ดังนั้นผักที่กินส่วนใหญ่เป็นผักเช่น ผักสลัด (romaine lettuce) เคล บรอคโคลี่ แตงกวา บลูเบอรี่ แอปเปิล เมล็ดเจีย เป็นต้น โดยส่วนใหญ่กินในรูปปั่นความเร็วสูงไม่ทิ้งกากจนเหลวละเอียดเป็นสมูธตี้ดื่มได้ โดยในตอนเริ่มต้นผู้ป่วยแต่ละคนต้องดื่มสมูธตี้นี้ถึง 1.9 ลิตรต่อวัน แล้วค่อยๆเพิ่มจนได้ 2.8 ลิตรต่อวัน บวกน้ำเปล่าอีกรวมเป็น 3.8 ลิตรต่อวัน ส่วนอาหารว่างก็กินพวกแตงกว่า เบอรี่ และขนมพุดดิ้งทำจากเมล็ดเจียป่นกับนมอัลมอนด์และผลไม้อื่นบ้างโดยไม่ใส่น้ำตาล ตอนเริ่มต้นค่าไต (GFR) ของเธอคือ14 ml/min. แม้เธอจะตั้งใจกินยาอย่างไม่ตกหล่นมาตลอด 9 ปี  เธอได้ให้หมอไตตรวจติดตามเธอขณะเข้าคอร์สทุกสัปดาห์เพราะเธอกลัวว่าโปตัสเซียมของเธอจะสูงเกิดขีดอันตราย อย่างไรก็ตามระดับโปตัสเซียมของเธออยู่ในระดับปกติมาตลอดที่อยู่ในคอร์ส เมื่อเข้าคอร์สได้หนึ่งสัปดาห์ค่า GFR ของเธอขยับขึ้นมาเป็น 16 ml/min แล้วก็ค่อยๆเพิ่มสัปดาห์ละ 2–3 ml/min จนเมื่อครบ 6 สัปดาห์ค่า GFR ก็ขึ้นมาเป็น 27 ml/min. โปตัสเซียมลงจาก 5.3 เหลือ 3.5 อาการปวดลดลง มีพลังงานมากขึ้น จากไม่มีแรงเป็นออกกำลังกายได้ทุกวัน ความดันเลือดลดลงจนลดยาความดันได้สองตัว และหมอไตบอกว่าไม่จำเป็นต้องเข้าชื่อรอเปลี่ยนไตแล้ว ยา Plaquenil ก็ลดลงจากทุกวันเหลือสัปดาห์ละสามครั้ง

     ผู้ป่วยอีกคนหนึ่งที่รายงานในวารสารนี้ก็มีลักษณะคล้ายๆกัน ผมย้ำอีกครั้งนะว่านี่เป็นหลักฐานระดับต่ำ คือเป็น case series ไม่ใช่งานวิจัยแบบแบ่งกลุ่มเปรียบเทียบ ผลสรุปที่ได้ยังต้องฟังหูไว้หู แต่ในกรณีที่คุณไม่มีทางไปแล้ว จะทดลองปฏิบัติตามรายงานนี้ก็ไม่มีอะไรเสียหายนะครับ จนกว่าวงการแพทย์จะมีหลักฐานวิจัยอาหารสำหรับโรคเอสแอลอี.ลงไตที่เป็นงานวิจัยระดับสูงกว่านี้

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์

บรรณานุกรม

1. Goldner, MD, B. (2019). Six Week Raw Vegan Nutrition Protocol Rapidly Reverses Lupus Nephritis: A Case Series. International Journal of Disease Reversal and Prevention, 1(1). Retrieved from https://ijdrp.org/index.php/ijdrp/article/view/47