เรียนคุณหมอสันต์

ฉันอายุ 75 ปี ไม่ได้มีการศึกษาสูงอะไร อยู่คนเดียว เมื่อหลายวันก่อนฉันรู้สึกว่าตัวเองโงนเงน ทรงตัวไม่ถนัด จะล้ม จนต้องนอนลงบนพื้นกระเบื้องกลางบ้าน พยายามโทรศัพท์มือถือไปบอกหลาน (ลูกน้องสาว) ที่ฉันเข้าใจว่าเขายังอาลัยอาวรณ์ฉันอยู่ แต่กดโทรศัพท์ผิดๆถูกๆไปเข้าสายใครไม่รู้ไม่ได้พูดกับหลานสักที ฉันลุกไม่ขึ้นจึงต้องนอนอยู่อย่างนั้นแต่หัวค่ำถึงรุ่งเช้าจึงลุกเดินได้ อยากถามว่าอาการของฉันเป็นอะไร ฉันจะอยู่คนเดียวได้ไหม ถ้าไม่ได้ฉันจะไปอยู่ที่ไหนดี หมอสันต์ช่วยแนะนำด้วย ฉันมีเงินอยู่ราว 2 ล้านบาท มีบ้านชั้นเดียว 60 วาหนึ่งหลัง

……………………………………………………………………………

ตอบครับ

(update 14 มค. 57)

ก่อนอ่านคำตอบนี้ผมขอแจ้งข้อมูลใหม่ว่าขณะนี้โปรแกรม EMS 1669 ของสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินได้หยุดให้บริการด้วยเหตุใดไม่ปรากฎ สถาบันฯได้ให้ข่าวว่าจะเอาไปให้ 191 ทำต่อ ดังนั้นข้อมูลในบทความนี้อาจจะใช้การไม่ได้เสียแล้วครับ ส่วนเขาจะกลับมาให้บริการอีกหรือไม่ ให้เมื่อไหร่ ผมจะพยายามติดตามมาเล่าให้ฟังครับ

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์

ตอบครับ

1.. ก่อนที่ผมจะลืม ให้คุณพี่ และท่านผู้อ่านทุกท่านดาวน์โหลดแอ็พมือถือชื่อ “EMS 1669” ไว้เสียแต่ตอนนี้เลยทุกคน โหลดเดี๋ยวนี้เลย แอ๊พนี้เป็นของสถาบันการแพทย์ฉุกเฉิน ถ้ามีแอ๊พนี้ เวลาจะเรียกรถพยาบาลก็แค่กดปุ่มแดงอันเบ้อเร่อจึ๊กเดียว แล้วรถฉุกเฉินเขาจะวิ่งมาตามโลเคชั่นที่คุณถือโทรศัพท์อยู่ซึ่งแอ็พนี้มันจะแจ้งเขาไปเองแบบอัตโนมัติ คุณไม่ต้องเสียเวลาบรรยายบอกทางว่าเข้าซอยนั้นออกซอยนี้อย่างไร เพราะเมืองไทยนี้เลขที่บ้านก็ไม่เรียงกัน ซอยก็ไม่เรียงกัน บางหมู่บ้านซอยคี่อยู่ซ้าย บางหมู่บ้านซอยคี่อยู่ขวา แถมบ้างบ้านของตำบลหนึ่ง ไปแทรกอยู่กลางซอยของอีกตำบลหนึ่งได้ไงก็ไม่รู้เหมือนกันเช่นบ้านหมอสันต์เป็นต้น เพราะฉะนั้น.. EMS 1669 จงเจริญ

2.. อีกอย่างหนึ่งอย่าท้อถอยที่จะใช้เครื่องมือสื่อสาร ถึงใช้ผิดๆถูกๆก็ต้องทู่ซี้ใช้ มีแฟนบล้อกท่านหนึ่งอายุแปดสิบกว่าบอกผมว่ากว่าจะส่งเฟซบุ้คมาหาหมอสันต์ได้ส่งผิดไปสามที่ เขารุมท้วงมากันใหญ่ ไม่เป็นไร ขอให้ทู่ซี้ใช้ ความสามารถใช้เครื่องมือสื่อสารได้ถือว่าเป็น instrumental activity daily living (IADL) ซึ่งหากทำไม่ได้ก็จะหล่นจากการเป็นผู้ป่วยสมองเสื่อมระดับเบาลงไปเป็นระดับปานกลางทันที เพราะเมื่อใช้โทรศัพท์มือถือไม่ได้ก็จะขาดคุณสมบัติข้อที่ว่า “อยู่คนเดียวได้” ไปโดยปริยาย

3.. ถามว่ามีอาการโคลงเคลงจนจวนเจียนจะล้มจึงนอนลงแซ่วอยู่กลางลานบ้านข้ามคืนเป็นโรคอะไร หิ หิ ให้ข้อมูลมาแค่นี้จะตอบได้ไหมเนี่ย แต่ชื่อว่าหมอสันต์จะตอบหมดแหละ ถูกผิดอีกเรื่องหนึ่ง โอกาสเป็นไปได้มากที่สุดคือคุณพี่เป็นอัมพาตเฉียบพลัน (stroke) สมัยก่อนวงการแพทย์สอนคนทั่วไปว่าวิธีวินิจฉัยสโตร้คคือ FAST ซึ่งแปลว่า

F คือ Face แปลว่าหน้าเบี้ยว

A คือ Arm แปลว่าแขนอ่อนแรง

S คือ Speech แปลว่าพูดไม่ชัด

T คือ Time แปลว่าให้รีบไปโรงพยาบาล

แต่ว่างานวิจัยตามหลังการเอา FAST ออกไปใช้พบว่า 14% ที่เป็นสโตร๊คไม่เก็ทว่าตัวเองเป็นสโตร๊คและไม่ได้รีบมาโรงพยาบาล เพราะมีอาการไม่เข้าสะเป๊ค เช่นมีอาการทรงตัวไม่อยู่อย่างคุณนี้บ้าง มีอาการตามืดบ้าง จึงคิดว่าตัวเองไม่ได้เป็นสโตร้ค ทำให้สมาคมหัวใจและสมาคมอัมพาตอเมริกา (AHA/ASA) เปลี่ยนสโลแกนการวินิจฉัยอัมพาตเฉียบพลันเสียใหม่ว่า BE-FAST คือ

B – Balance สูญเสียการทรงตัว

E – Eyes ตามืด

F – Face หน้าเบี้ยว

A – Arm แขนอ่อนแรง ยกไม่ขึ้น

S – Speech พูดไม่ชัด

T – Time เตือนว่าต้องรีบไปโรงพยาบาลโดยเร็ว

ดังนั้นครั้งต่อไปแฟนบล้อกหมอสันต์ท่านใดเป็นสโตร๊คโปรดใช้สโลแกนอันใหม่นี้นะ

4.. ถามว่าอายุ 75 ปี เป็นสโตร๊คมาแล้วจะอยู่บ้านคนเดียวได้ไหม ตอบว่าอยู่ด้าย..ย ทำไมจะไม่ได้ คนที่เขาอายุมากกว่านี้ เป็นอะไรมากกว่านี้ เขายังอยู่คนเดียวได้เลย

5.. ถามว่ามีบ้านหลังหนึ่ง มีเงินสองล้าน จะไปอยู่ไหนดี ฮิ ฮิ ตอบว่าก็อยู่บ้านตัวเองนั่นแหละครับจะดิ้นรนไปอยู่ที่ไหนอีกละเพราะเวลาไม่มีแล้ว เอ๊ย..ไม่ใช่ เพราะอยู่บ้านของเราดีที่สุดแล้ว แต่ว่าคุณพี่อย่าเที่ยวไปโพนทะนาว่ามีเงินสองล้านนะ เดี๋ยวจะถูกหลอกแฮ้บเงินผ่านมือถือแบบเนียนๆ แล้วก็ระวังคนชอบเลียนเสียงหล่อๆโทรมาบอกว่าเป็นหมอสันต์กำลังถังแตกฉุกเฉินช่วยโอนเงินให้หน่อย (มีคนโดนมาแล้วและเสียเงินไปแล้วด้วย) หิ หิ

สรุปว่า

“..บ้าน คือวิมานของเรา
ยามพบความเศร้า รีบกลับบ้านเราจะเปรมปรีดา
เพราะบ้านมีรัก น้ำใจ อภัยกรุณา
คอยเราอยู่ทุกเวลา ในชายคาเขตบ้านของเรา..”

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์