Meningioma ชีวิตมีแต่เกิน ไม่มีขาด
สวัสดีค่ะคุณหมอคะ
ขออนุญาตติดตามคุณหมอ เนื่องจากค้นข้อมูลของโรคเนื้องอกในเยื่อหุ้มสมอง ที่หนูเพิ่ง(ทราบว่า)เป็น แล้วรู้สึกถูกใจกับลีลาการตอบของคุณหมอมาก พอดีอายุ 43 ปี ทำงานมหาโหดที่มหาลัย..สอน..สอน..สอน..ไม่บันยะบันยังเหมือนอาการที่คุณหมอว่าว่าน่าจะขึ้นที่ สมองส่วนหน้า มีขนาด0.8cm.ด้วยเครื่องMRI.แล้ว แต่หนูเฉยๆเพราะอาการที่รู้สึกแย่คือบ้านหมุน มันจะหมุนตอนเปลี่ยนอิริยาบถจากนั่งไปนอนและนอนแล้วลุกขึ้นนั่งประมาณ1-2 นาที นอนตะแคงซ้ายย้ายไปตะแคงขวาก็จะหมุน คว่ำยิ่งหมุนหนัก เพราะฉะนั้นจงนอนนิ่งๆอย่ากระดุกกระดิก ซึ่งทำให้อรรถรสในการนอนและกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการนั่งๆนอนๆเสียไป..อิ..อิ ไปพบคุณหมอด้านหูคอจมูกแล้วท่านว่าให้ทำ MRI.พอผลออกมาก็อย่างที่ทราบคือเป็นเจ้าเนื้องอกที่ว่านี้ ตอนนี้ทานยาเพิ่มการไหลเวียนของเลือดในสมองอยู่ พอดีหนูเป็นเนื้องอกในมดลูกอยู่หลายลูก ยังไม่มีเวลาไปเอาออก ประจำเดือนมามากจนถล่มทลาย อ่อนเพลีย เคยค้นเจอว่าสูญเสียเลือดจากภาวะประจำเดือนมามากผิดปกติ อาจทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอ แต่ถามคุณหมอแล้ว คุณหมอว่าไม่เกี่ยวกัน!
ขออนุญาตติดตามคุณหมอ เนื่องจากค้นข้อมูลของโรคเนื้องอกในเยื่อหุ้มสมอง ที่หนูเพิ่ง(ทราบว่า)เป็น แล้วรู้สึกถูกใจกับลีลาการตอบของคุณหมอมาก พอดีอายุ 43 ปี ทำงานมหาโหดที่มหาลัย..สอน..สอน..สอน..ไม่บันยะบันยังเหมือนอาการที่คุณหมอว่าว่าน่าจะขึ้นที่ สมองส่วนหน้า มีขนาด0.8cm.ด้วยเครื่องMRI.แล้ว แต่หนูเฉยๆเพราะอาการที่รู้สึกแย่คือบ้านหมุน มันจะหมุนตอนเปลี่ยนอิริยาบถจากนั่งไปนอนและนอนแล้วลุกขึ้นนั่งประมาณ1-2 นาที นอนตะแคงซ้ายย้ายไปตะแคงขวาก็จะหมุน คว่ำยิ่งหมุนหนัก เพราะฉะนั้นจงนอนนิ่งๆอย่ากระดุกกระดิก ซึ่งทำให้อรรถรสในการนอนและกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการนั่งๆนอนๆเสียไป..อิ..อิ ไปพบคุณหมอด้านหูคอจมูกแล้วท่านว่าให้ทำ MRI.พอผลออกมาก็อย่างที่ทราบคือเป็นเจ้าเนื้องอกที่ว่านี้ ตอนนี้ทานยาเพิ่มการไหลเวียนของเลือดในสมองอยู่ พอดีหนูเป็นเนื้องอกในมดลูกอยู่หลายลูก ยังไม่มีเวลาไปเอาออก ประจำเดือนมามากจนถล่มทลาย อ่อนเพลีย เคยค้นเจอว่าสูญเสียเลือดจากภาวะประจำเดือนมามากผิดปกติ อาจทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอ แต่ถามคุณหมอแล้ว คุณหมอว่าไม่เกี่ยวกัน!
ตอนนี้ควรทำอะไรก่อนหลังดี คือไปตัดเนื้องอกที่มดลูกออกซะหรือทำได้ 2 อย่างในเวลาเดียวกัน
คือตัดเนื้องอกในมดลูกทิ้งประเภทส่องกล้องนะคะคุณหมอและฉายแสงตัดเจ้าเนื้องอกในเยื่อหุ้มสมองทิ้งพร้อมกันคราวเดียวกัน หรือต้องรักษาไปทีละอย่าง
โชคดีจริงๆนะคะชีวิตมีแต่เกิน!ไม่มีขาด! เลยได้รู้จักคุณหมอ
ขอบคุณมากค่ะคุณหมอ
……………………………….
ส่งรายงานผล MRI สมองมาให้ดูหน่อยสิครับ ส่งมาทางอีเมลจะสะดวกกว่านะ เพราะผมไม่ได้เปิดเฟซบ่อย
………………………………..
กราบเรียนคุณหมอค่ะ
กราบขอบพระคุณมากๆค่ะที่คุณหมอกรุณาตอบเฟส หนูเข้าใจว่าคุณหมอน่าจะงานยุ่งมากๆ เมื่อคุณหมอตอบกลับมานั้น ทำเอาหนูหัวใจพองโต! ลืมให้ข้อมูลคุณหมอว่าหนูมีคุณพ่อที่ป่วยด้วยสาเหตุ “ซีรีเบลรั่ม”ฝ่อด้วย ที่ฝ่อนั้นเห็นว่าดื่มเหล้ามาก จนแม้ไม่ดื่มเหล้าก็เดินเซ และตอนหลังท่านก็เดินไม่ได้ ทรงตัวไม่ได้ จนต้องนอนติดเตียง ปัจจุบันท่านเสียไปแล้ว ส่วนหนูในชีวิตนี้เคยดื่มเบียร์กับเพื่อนตอนเราทำงานพิเศษส่งตัวเองเรียน เมาเละด้วยกัน 9 ขวด! ขี่จักรยานกลับหอแทบไม่ไหว หลังจากนั้นทำไฮโซว์ ดื่มไวน์ 1 แก้ว/3ปี! หนูส่งผล MRI มาให้พร้อมนี้ หนูทำงานอยู่ จ. … โรงพยาบาลประจำครอบครัวเราที่ดีที่สุดของเราในภาคใต้ คือ สงขลานครินทร์ วันก่อนหนูหอบฟิล์มไป พี่พยาบาลบอกว่าถ้าไม่มีใบส่งตัวมาต้องรอคิว 3 เดือน! คุณหมอมีข้อแนะนำที่จะช่วยไม่ต้องรอนานขนาดนี้มั้ยคะ ที่กทม.ก็สะดวกค่ะ พื้นเพหนูเป็นคนชายแดนกรุงเทพค่ะ อยู่ … จังหวัด … ห่างจากพาต้าปิ่นเกล้าเพียง 40 นาทีค่ะ!
กราบขอบพระคุณมากค่ะ
กราบขอบพระคุณมากๆค่ะที่คุณหมอกรุณาตอบเฟส หนูเข้าใจว่าคุณหมอน่าจะงานยุ่งมากๆ เมื่อคุณหมอตอบกลับมานั้น ทำเอาหนูหัวใจพองโต! ลืมให้ข้อมูลคุณหมอว่าหนูมีคุณพ่อที่ป่วยด้วยสาเหตุ “ซีรีเบลรั่ม”ฝ่อด้วย ที่ฝ่อนั้นเห็นว่าดื่มเหล้ามาก จนแม้ไม่ดื่มเหล้าก็เดินเซ และตอนหลังท่านก็เดินไม่ได้ ทรงตัวไม่ได้ จนต้องนอนติดเตียง ปัจจุบันท่านเสียไปแล้ว ส่วนหนูในชีวิตนี้เคยดื่มเบียร์กับเพื่อนตอนเราทำงานพิเศษส่งตัวเองเรียน เมาเละด้วยกัน 9 ขวด! ขี่จักรยานกลับหอแทบไม่ไหว หลังจากนั้นทำไฮโซว์ ดื่มไวน์ 1 แก้ว/3ปี! หนูส่งผล MRI มาให้พร้อมนี้ หนูทำงานอยู่ จ. … โรงพยาบาลประจำครอบครัวเราที่ดีที่สุดของเราในภาคใต้ คือ สงขลานครินทร์ วันก่อนหนูหอบฟิล์มไป พี่พยาบาลบอกว่าถ้าไม่มีใบส่งตัวมาต้องรอคิว 3 เดือน! คุณหมอมีข้อแนะนำที่จะช่วยไม่ต้องรอนานขนาดนี้มั้ยคะ ที่กทม.ก็สะดวกค่ะ พื้นเพหนูเป็นคนชายแดนกรุงเทพค่ะ อยู่ … จังหวัด … ห่างจากพาต้าปิ่นเกล้าเพียง 40 นาทีค่ะ!
กราบขอบพระคุณมากค่ะ
…………………………………………………….
ตอบครับ
1.. ถามว่าที่สมองคุณเป็นโรคอะไร ตอบว่า จาก MRI ที่ให้มา คุณเป็นโรคเนื้องอกเยื่อหุ้มสมอง (menigioma) ขนาด 0.8 ซม.
2.. ถามว่าเนื้องอกที่สมองนี้ เป็นต้นเหตุทำให้คุณมีอาการบ้านหมุนใช่ไหม ตอบว่าคงไม่ใช่หรอกครับ เพราะเนื้องอกชนิดนี้เป็นอยู่นอกเนื้อสมอง จาก MRI ที่ให้มาไม่พบมีร่องรอยของการบีบอัดหรือกดเนื้อสมองรอบๆ ทั้งตำแหน่งที่เป็น (ที่โหนกด้านหน้า) ก็ไม่ได้มีหน้าที่เกี่ยวข้องอะไรกับการทรงตัวหรือทำให้บ้านหมุน จึงน่าจะเป็นคนละเรื่องที่มาเกิดคราวเดียวกันมากกว่า และอาการที่เกิดจากการบีบอัดหรือกดสมอง (เช่นตามัว ปวดหัวอย่างแรง สติสะตังเลอะเลือน) ก็ไม่มี
3.. ถามว่าเนื้องอกสมองที่คุณเป็นนี้ หากมันไม่ได้ทำให้เกิดอาการอะไร จำเป็นต้องผ่าตัดออกไหม ตอบว่า ณ ตอนนี้ยังไม่จำเป็นหรอกครับ เพราะข้อมูลจากงานวิจัยมีว่าคนทั่วไปที่เดินๆถนนอยู่นี้ เมื่อตายไปด้วยเหตุใดก็ตามแล้วหมอเขาตรวจศพพบว่ามีเนื้องอกเยื่อหุ้มสมองอยู่ 2.3% โดยไม่ได้มีอาการอะไร อีกอย่างหนึ่ง ประมาณ 90% ของเนื้องอกชนิดนี้เป็นเนื้องอกชนิดธรรมดา ไม่ใช่มะเร็ง อีกอย่างหนึ่งมันเป็นเนื้องอกที่โตช้า กล่าวคือ 40% จะไม่โตเลยตลอดการติดตามดูใน 4 ปี
4.. ถามว่าแล้วจะรู้ได้อย่างไรว่าถ้าไม่ผ่ามันจะไม่โตพรวดๆจนผ่าไม่ทัน ตอบว่าวงการแพทย์ทราบว่ามีปัจจัยที่พบร่วมกับการที่เนื้องอกชนิดนี้โตเร็วมีสี่อย่าง คือ (1) ไม่เห็นแคลเซียมในก้อน (2) ก้อนใหญ่กว่า 2.5 ซม. (3) เนื้อสมองรอบๆบวม (4) อายุน้อยกว่า 60 ปี แต่ว่าในกรณีของคุณไม่มีปัจจัยเหล่านี้สักอย่างยกเว้นเรื่องอายุอย่างเดียว ผมจึงทำนายว่ามันจะไม่โตพรวดพราด
5.. ถามว่าเราผ่าตัดมันออกเสียก่อนก่อนที่มันจะทำให้เกิดอาการไม่ดีหรือ ตอบว่างานวิจัยพบว่าเนื้องอกชนิดนี้หากไม่มีอาการขณะตรวจพบและมีขนาดเล็กกว่า 2.5 ซม. ถ้าตามดูไป พบว่าเกือบทั้งหมดจะไม่มีอาการเลยในเวลาที่ติดตามห้าปี ดังนั้นถ้าคุณใจเย็นก็ห้าปีทำ MRI ดูสักทีก็ยังไหว ถ้าใจร้อนก็ทำ MRI ดูทุกปีก็ได้ แต่ต้องออกสตางค์ค่าทำเองนะ
6.. ถามว่าถ้าไม่ผ่าตัดมีวิธีทำลายเนื้องอกวิธีอื่นไหม ตอบว่า ถ้าจะรักษา การผ่าตัดเป็นวิธีที่ดีที่สุด เคมีบำบัดนั้นแน่นอนว่าไม่เวอร์คสำหรับเนื้องอกเยื่อหุ้มสมอง ส่วนวิธีฉายแสงหรือรังสีรักษา (รวมทั้ง Gamma knife) มีรายงานติดตามดูกลุ่มคนไข้แบบไม่สุ่มตัวอย่างพบว่าลดขนาดของเนื้องอกและคุมการเติบโตของเนื้องอกได้ใกล้เคียงกับการผ่าตัด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง Gamma knife นั้นรายงานว่าคุมขนาดเนื้องอกได้ 94% ในช่วงเวลานานถึง 104 เดือนทีเดียว แต่พอวิจัยแบบสุ่มตัวอย่างเปรียบเทียบกลับพบว่าการฉายแสงกับไม่ฉายให้ผลต่อการคุมขนาดของเนื้องอกในระยะยาวได้ไม่ต่างกันเลย ดังนั้นการฉายแสงรวมทั้ง Gamma knife หมอจึงเก็บไว้ใช้กับคนที่ความเสี่ยงของการผ่าตัดสูงๆเช่นอายุมาก มีโรคร่วมแยะ หรือทำผ่าตัดได้ยากเช่นเนื้องอกไปอยู่ที่ฐานฐานสมอง หรือเนื้องอกมีขนาดเล็กซึ่งทำให้ฝ่อได้ไม่ยาก
7.. ถามว่าระหว่างเนื้องอกมดลูกกับเนื้องอกเยื่อหุ้มสมอง จะทำผ่าตัดอะไรก่อนดี หรือจะทำพร้อมกันทั้งสองอย่างดี ตอบว่ากรณีของคุณเนื้องอกมดลูกที่ทำให้เลือดออกมากอย่างที่คุณเล่ามานั้นควรทำผ่าตัดแน่นอนและควรทำผ่าตัดก่อน เพราะมีข้อบ่งชี้ที่เด่นชัด ส่วนเนื้องอกเยื่อหุ้มสมองขนาดเล็กที่มาพร้อมกับอาการที่อาจไม่เกี่ยวกันเลยเช่นเวียนหัวบ้านหมุนอย่างคุณนี้ ไม่ควรรีบผ่าตัด ควรใช้เวลาสักหนึ่งปีจัดการชีวิตที่หัวหกก้นขวิดให้เข้าที่ก่อน เช่น เลิกสารเสพย์ติดสารกระตุ้นทุกชนิด นอนให้พอ นอนให้เป็นเวลา จัดการความเครียดให้ดี จัดการดุลของชีวิตกับการทำงานให้ดี ออกกำลังกายให้สม่ำเสมอ อาการเวียนหัวบ้านหมุนน่าจะหายไปเอง หากอาการหายไป ก็ไม่มีเหตุอะไรต้องไปผ่าตัด ทำแค่ติดตามดูขนาดของเนื้องอกด้วย MRI อย่างถี่ที่สุดปีละครั้งก็พอ
8.. ถามว่ายาเพิ่มการไหลเวียนของเลือดในสมองจะช่วยอะไรคุณได้ไหม ตอบว่ามันเป็นยาผีบอกซึ่งช่วยอะไรคุณไม่ได้หรอกครับ แล้วก็ แหม.. ใครนะ ตั้งชื่อเสียโก้ว่ายาเพิ่มการไหลเวียนของเลือดในสมอง ฟังชื่อแล้วน่าศรัทธาเป็นบ้า แต่ความเป็นจริงทางวิทยาศาสตร์ก็คือยาในกลุ่มนี้ทุกตัวไม่มีแม้แต่ตัวเดียวที่มีหลักฐานวิทยาศาสตร์ว่ามันเพิ่มการไหลเวียนเลือดในสมองของคนจริงๆตัวเป็นๆได้มากกว่ายาหลอก
9.. ไปโรงพยาบาลใหญ่ต้องรอคิวนาน 3 เดือน อันนี้มันเป็นชีวิตในโลกปัจจุบันนะครับ คุณต้องเข้าใจชีวิตให้ถูกต้อง ที่อังกฤษเพื่อนผมคนหนึ่งเล่าว่าพ่อของเขาเป็นไส้เลื่อน ต้องรอผ่าตัดสองปี พอถึงเวลาได้ผ่าปรากฎว่าไส้เลื่อนกลายเป็นลูกมะพร้าวห้าวพอดี ถึงโรคที่ว่าแรงๆด่วนๆก็เถอะ สมัยผมทำงานอยู่นิวซีแลนด์ซึ่งมีระบบรัฐสวัสดิการคล้ายๆสามสิบบาทรักษาทุกโรคเหมือนกัน สมัยโน้นการทำบอลลูนยังไม่เกิด คนไข้เจ็บหน้าอกจากโรคหัวใจขาดเลือดเนี่ยแหละ ถ้าไม่ใช่กล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันละก็จะต้องรอคิวผ่าตัดบายพาสคนละ 4 – 5 ปี ..มันสะใจไหมน้อง
10.. ข้อนี้เป็นคำถามของคนอื่นซึ่งถามมานานแล้วผมไม่มีโอกาสได้ตอบ ถือโอกาสนี้ตอบเสียเลย คือถามว่าการใช้โทรศัพท์มือถือทำให้เกิดเนื้องอกเยื่อหุ้มสมอง หรืออย่างน้อยก็ทำให้เนื้องอกในสมองที่มีอยู่แล้วโตเร็วขึ้น จริงไหม ตอบว่า มีคนพยายามทั้งสร้างทั้งหาหลักฐานมายืนยันความข้อนี้กันมาก เข้าใจว่าถ้ามีหลักฐานพอจะได้ไปเลี้ยะเอาเงินจากบริษัทโทรศัพท์มือถือ ประเด็นนี้ผมเองก็สนใจ เพราะถ้ามีหลักฐานอย่างนั้นจริงผมจะได้แจ้นไปทำ MRI เผื่อมีเนื้องอกแบบคุณสักเม็ดสองเม็ดจะได้ไปเลี้ยะเอาเงินกับเขาบ้าง แต่น่าเสียดายที่หลักฐานที่มีอยู่ปัจจุบันนี้ล้วนเป็นหลักฐานระดับต่ำ ทำวิจัยกับกลุ่มคนขนาดเล็ก และมีระยะการติดตามสั้น จึงยังไม่สามารถสรุปได้ว่าโทรศัพท์มือถือเป็นเหตุให้เกิดเนื้องอกเยื่อหุ้มสมองหรือเป็นเหตุให้เนื้องอกเยื่อหุ้มสมองโตเร็วขึ้นครับ
ก่อนจบ ขอแถมท้ายนิดหนึ่ง คุณเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัยอย่าเที่ยวไปคุยโม้ให้เด็กฟังว่าตัวเองเคยดื่มกันทีเก้าขวดเมาเละ มันเป็นบาปนะคุณ เพราะคำว่าครู ผมแปลเป็นภาษาฝรั่งว่า role model แปลเป็นภาษาไทยว่า “แม่พิมพ์ของชาติ” (อันนี้ไม่ใช่ผมแปล แต่วงจันทร์ ไพโรจน์ แปลให้) เดี๋ยวเกิดลูกศิษย์คุณตีความว่าเมาเละแล้วจะได้เป็นอาจารย์มหาลัย มันก็จะยุ่งกันใหญ่นะอาจารย์ขา
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
บรรณานุกรม
1. Oya S, Kim SH, Sade B, Lee JH. The natural history of intracranial meningiomas. J Neurosurg. May 2011;114(5):1250-6. [Medline].
2. Sughrue ME, Rutkowski MJ, Aranda D, Barani IJ, McDermott MW, Parsa AT. Treatment decision making based on the published natural history and growth rate of small meningiomas. J Neurosurg. Apr 30 2010;[Medline].
3. Mirimanoff RO. New radiotherapy technologies for meningiomas: 3D conformal radiotherapy? Radiosurgery? Stereotactic radiotherapy? Intensity-modulated radiotherapy? Proton beam radiotherapy? Spot scanning proton radiation therapy. . . or nothing at all?. Radiother Oncol. Jun 2004;71(3):247-9.[Medline].
4. Hasegawa T, Kida Y, Yoshimoto M, Iizuka H, Ishii D, Yoshida K. Gamma Knife surgery for convexity, parasagittal, and falcine meningiomas. J Neurosurg. May 2011;114(5):1392-8. [Medline].
5. Strassner C, Buhl R, Mehdorn HM. Recurrence of intracranial meningiomas: did better methods of diagnosis and surgical treatment change the outcome in the last 30 years?. Neurol Res. Jun 2009;31(5):478-82. [Medline].
