Latest

Bacterial vaginosis ช่องคลอดมีกลิ่นเหม็น

เรียนคุณหมอสันต์ ที่เคารพ
นู๋มีแฟน แล้วก็เปลี่ยนแฟน คนใหม่เขาเอาใจไม่เก่ง แต่ก็เป็นคนซื่อแบบซินเซียร์ เพิ่งคบกันมาได้ไม่กี่เดือน มีรัยกันบ้างตามปกติ แล้วเขาทำหน้าตายมากระซิบบอกนู๋ว่าช่องคลอดของนู๋มีกลิ่นตุๆ ตอนแรกหนูโกรธมาก แต่ก็ยอมไปหาหมอ ตรวจภายใน ตรวจมะเร็งปากมดลูกซึ่งได้ผลปกติ แล้วให้ยามาเหน็บมากิน หนูหมั่นสวนล้างช่องคลอดตัวเองให้สะอาดด้วย หลังจากนั้นอีกสองเดือนแฟนเขาก็บอกว่ายังไม่หาย นู๋พยายามดมของตัวเองก็ไม่ได้กลิ่น แต่แฟนเขายืนยันว่าได้กลิ่นเหม็นชัดเจนมาก ทำให้หนูเป็นทุกข์ จะกลับไปหาหมออีกก็คงได้รับคำตอบและยาเหน็บยากินเหมือนเดิม จึงอยากปรึกษาคุณหมอสันต์ว่านู๋ควรจะทำอย่างไรต่อไปดีคะ
………………………………………………………
ตอบครับ
1.. ช่องคลอดมีกลิ่นเหม็น เป็นโรคที่ทางการแพทย์เรียกว่า bacterial vaginosis แปลว่าช่องคลอดอักเสบจากการเสียคุลยภาพของบักเตรี คือปกติธรรมดาจะมีบักเตรีอาศัยอยู่ในช่องคลอดของคนเราหลายชนิด (flora) ในสัดส่วนที่ลงตัว แต่หากสัดส่วนของบักเตรีเหล่านี้เปลี่ยนไปกล่าวคือกลุ่มแล็คโตบาซิลลัสลดลง กลุ่ม Gardnerella vaginalis เพิ่มขึ้น ก็จะเกิดโรคนี้ขึ้น ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เป็นโรคนี้ได้แก่
1.1 การใช้ยาปฏิชีวินะมาก
1.2 การลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจน เช่นคนหมดประจำเดือน
1.3 การใส่ห่วงคุมกำเนิด (IUD)
1.4 การสวนล้างช่องคลอด (douching)
1.5 การอาบน้ำในอ่างแบบมีฟองสบู่มากๆ
1.6 การมีคู่นอนมาก
1.7 การมีเพศสัมพันธ์บ่อย
1.8 การสูบบุหรี่  
นอกจากมีกลิ่นเหม็นออกมาทางช่องคลอด โดยอาจได้กลิ่นหลังการมีเพศสัมพันธ์แล้ว คนเป็นโรคนี้อาจมีมีตกขาวสีเทาติดอยู่ตามผิวช่องคลอด ตกขาวนั้นอาจมีฟองด้วย บางครั้งก็มีอาการระคายเคือง

2.. การวินิจฉัยโรคนี้ แพทย์จะตรวจภายในแล้วเอาตกขาวมาส่องกล้องตรวจ ซึ่งจะเห็นมีเซลที่มีบักเตรีเกาะที่ผิว (clue cell) เห็นบักเตรีเปลี่ยนรูปทรงไป จากคนปกติที่มีรูปทรงแท่งน้ำเงิน (gram positive rod) มาก ไปเป็นรูปทรงกลมๆปนแท่ง (coccobacilli) มาก เห็นเม็ดเลือดขาวชนิดที่บ่งบอกถึงการอักเสบเฉียบพลัน (PMN) น้อย บางครั้งการวินิจฉัยโรคนี้เป็นผลพลอยได้จากการตรวจมะเร็งปากมดลูกซึ่งต้องเก็บเมือกจากปากมดลูกไปตรวจเซลวิทยาแล้วพบการเปลี่ยนแปลงของบักเตรีเข้าโดยบังเอิญ

3.. นอกจากการเปลี่ยนสัดส่วนของบักเตรีในช่องคลอดแล้ว กลิ่นในช่องคลอดอาจจะเกิดการติดเชื้อที่ก่อการอักเสบแบบส่งกลิ่นเหม็นโดยตรงเช่นเชื้อทริโคโมแนส ซึ่งมักจะทำให้มีตกขาวสีเทาเป็นฟอง จะพิสูจน์เชื้อได้จากการตรวจภายในเอาตกขาวมาส่องกล้องดู การรักษาก็ต้องใช้ยาฆ่าเชื้อและเหน็บช่องคลอดให้เหมาะกับเชื้อนั้นเช่นยา metrodidazole (Flagyl) เป็นต้น

4.. ในสมัยก่อน สมัยที่ผมยังเป็นนักเรียนแพทย์ ซึ่งการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกไม่ได้ทำกันแพร่หลายอย่างทุกวันนี้ โรคที่ทำให้เกิดกลิ่นในช่องคลอดบ่อยอีกโรคหนึ่งคือมะเร็งปากมดลูก ซึ่งผู้ป่วยบางรายในสมัยโน้นอาจารย์ของผมสามารถวินิจฉัยได้ตั้งแต่เมื่อคนไข้เดินเข้ามาในห้องตรวจยังไม่ทันนั่งแล้ว เพราะกลิ่นมาก่อน แต่สมัยนี้การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกทำให้โรคมะเร็งที่เป็นมากจนส่งกลิ่นอย่างนั้นไม่มีแล้ว  

5.. ถามว่าคุณควรจะทำอย่างไรต่อไป ตอบว่าก็ควรกลับไปหาหมอสูตินรีแพทย์ และให้แพทย์ทำตรวจภายในแล้วให้ยาซ้ำแล้วซ้ำอีกจนกำจัดเชื้อต้นเหตุที่มีอยู่ได้หมด (กรณีที่มีเชื้อต้นเหตุ) ขณะเดียวกันก็ไล่เลียงดูปัจจัยเสี่ยงทั้ง 8 ข้อข้างบน แล้วพยายามหลีกเลี่ยงเสีย เช่นที่คุณขยันสวนล้างช่องคลอด (vaginal douche) อยู่ตอนนี้ก็ควรจะเลิกเสีย เพราะจะทำให้เป็นโรคนี้มากขึ้น
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์