เรียนคุณหมอสันต์

ผมอายุ 80 ปี น้ำหนักเดิม 78 กก. กินยาความดันเลือดสูงมานานยี่สิบปีแล้ว เดิมกินอยู่สามตัว คือ DHCT, Atenolol และ Norvasc ได้อ่านเรื่องราวของคุณหมอที่เพื่อนๆเขาส่งต่อกันมาทางไลน์และได้ทำตามโดยแอบลดยาความดันเอง และถามเอาจากหลานที่เป็นหมอบ้าง ตอนนี้น้ำหนักตัว 74 กก. เลิกยาความดันไปได้หมดแต่มาพบว่าความดันกลับขึ้นมาใหม่แม้จะไม่สูงมากแต่ก็ต้องกิน Atenolol 50 มก.แค่ตัวเดียว ความดันอยู่ที่ 134/82 ประมาณนี้ ผมอยากจะเลิกยาความดันให้ได้เด็ดขาด เพราะตั้งใจว่าจะตายโดยไม่กินยาอะไรเลย เนื่องจากกลัวว่ากินยามาก ยาจะทำให้เบลอ เวลาตายจะตั้งสติไม่ได้ ผมได้ทำตามคำแนะนำในบล็อกคุณหมอไปหมดแล้ว ไม่ว่าจะเป็นการกินผักผลไม้มากขึ้น การลดน้ำหนัก การออกกำลังกาย การเลิกดื่มแอลกอฮอล์ (ผมไม่สูบบุหรี่) แต่ก็ยังเลิกยา Atenolol ไม่ได้ เพราะเลิกแล้วความดันจะขึ้นไปอยู่ระดับ 150/90 ความเครียดผมก็มีอยู่บ้างคือชอบคิดไปถึงอนาคตของลูกหลาน แต่ว่าเรื่องความเครียดนี้ผมพอจะดำเนินการเองได้เพราะผมกำลังปฏิบัติธรรมอยู่เหมือนกัน ที่ผมอยากจะรบกวนคุณหมอคืออยากรู้จักอาหารสักตัวหนึ่งที่แน่ๆว่าลดความดันได้ดี ขอสักตัวเดียว ขอให้คุณหมอแนะนำด้วย

……………………………………………………………..

ตอบครับ

     ตอนที่หมอสันต์เริ่มเขียนบล็อกใหม่ๆ คนที่เขียนจดหมายมามีแต่เด็กๆอายุสิบกว่ายี่สิบรุมถามกันแต่เรื่องการมีเซ็กซ์และการคุมกำเนิด แต่พอผมเลิกตอบจดหมายเด็กๆหันมาตอบแต่จดหมายคนสูงอายุ ตอนนี้แฟนบล็อกหมอสันต์ที่เขียนจดหมายมารู้สึกว่าอายุเฉลี่ยจะขยับขึ้นมาเรื่อยๆ จนขึ้นมาถึงหลัก 80 แล้ว นับว่านโยบายที่จะเป็นบล็อกของคนแก่ โดยคนแก่ เพื่อคนแก่ ท่าทางจะประสบผลสำเร็จแล้วจริงๆ สำหรับท่านที่เขียนจดหมายฉบับนี้เป็นหลักฐานตัวเป็นๆให้ผู้อ่านท่านอื่นรับรู้ว่าการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตเพื่อพลิกผันโรคของตัวเองโดยไม่ต้องกินยานั้น ไม่มีคำว่าสาย ทำเมื่อใดก็ได้ผลเมื่อนั้น แม้จะอายุขึ้นหลัก 80 แล้วก็ตาม

    คุณถามมาประเด็นเดียว ผมก็ตอบประเด็นเดียวนะ ถามถึงอาหารอย่างเดียว ผมก็ตอบอาหารอย่างเดียว ถามว่าอาหารที่ลดความดันได้ดีที่สุดคืออะไร ตอบว่าคือ แฟล็กซีด (flax seed) ครับ คำตอบของผมมีพื้นฐานอยู่บนผลวิจัยแบบสุ่มตัวอย่างแบ่งกลุ่มเปรียบเทียบที่ดีมากงานหนึ่ง ซึ่งตีพิมพ์ไว้ในวารสาร Hypertension ในงานวิจัยนี้เขาเอาคนมา 110 คน จับฉลากแบ่งเป็นสองกลุ่ม กลุ่มหนึ่งให้กินเมล็ดแฟล็กซีดบดวันละ 30 กรัม (ประมาณสองช้อนโต๊ะ) อีกกลุ่มหนึ่งให้กินผงแฟล็กซีดปลอมซึ่งทำจากธัญพืชอื่นวันละ 30 กรัมเช่นกัน ทำวิจัยอยู่นาน 6 เดือน แล้วติดตามคอยวัดความดันเลือดและเจาะเลือดดูไขมันโอเมก้า 3 และสารลิกแนนเป็นระยะๆ พบว่ากลุ่มที่กินแฟล็กซีดที่เดิมมีความดันตัวบนสูงเกิน 140 มม.ขึ้นไป สามารถลดความดันลงได้ 15 มม. ส่วนกลุ่มกินผงปลอมลดความดันลงไม่ได้เลย ส่วนความตัวล่างนั้นกลุ่มที่กินแฟลกซีดลดความดันตัวล่างได้เฉลี่ย 7 มม. โดยกลุ่มที่กินผงปลอมลดไม่ได้เลย เมื่อดูค่าในเลือดก็พบว่ากลุ่มที่กินแฟลกซีดมีไขมันโอเมก้า 3 เพิ่มขึ้น 2-50 เท่า ขณะที่กลุ่มกินผงปลอมไม่เพิ่มเลย

     งานวิจัยนี้เป็นหลักฐานที่ดีมากที่ช่วยให้วงการแพทย์สรุปได้ว่าแฟล็กซีด เป็นอาหารที่พิสูจน์ได้ในคนแล้วว่าสามารถลดความดันเลือดลงได้อย่างโดดเด่นที่สุดและมีผลต่อเนื่องแน่นอน คือลดได้ 15/7 มม.ถือว่าลดได้ดีกว่ายาเสียอีก เพราะยาลดความดันกลุ่ม ACE inhibitor ลดได้เพียง 5/2 มม.เท่านั้น ยาลดความดันกลุ่มยากั้นแคลเซียมเช่น Norvasc และ Cardizem ก็ลดความดันได้ในระดับ 8/3 มม. เช่นกัน แถมยังมีผลข้างเคียงสาระพัดอีกต่างหาก  

     งานวิจัยอาหารลดความดันอื่นๆที่ดีรองลงไปคือ บีทรูท ซึ่งพบว่าการกินน้ำปั่นบีทรู้ 500 กรัม (สองแก้ว) ลดความดันตัวบนลงได้เฉลี่ย  5 มม. เมื่อวัดในระยะ 6 ชั่วโมงหลังกินเมื่อเทียบกับน้ำปั่นหลอกซึ่งลดความดันไม่ได้เลย

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์

บรรณานุกรม

1. Rodriguez-Leyva D1, Weighell W, Edel AL, LaVallee R, Dibrov E, Pinneker R, Maddaford TG, Ramjiawan B, Aliani M, Guzman R, Pierce GN. Potent antihypertensive action of dietary flaxseed in hypertensive patients. Hypertension. 2013 Dec;62(6):1081-9. doi: 10.1161/HYPERTENSIONAHA.113.02094.
2. Coles LT, Clifton PM. Effect of beetroot juice on lowering blood pressure in free-living, disease-free adults: a randomized, placebo-controlled trial. Nutr J. 2012; 11: 106. doi:  10.1186/1475-2891-11-106

………………………………………………………………

จดหมายจากท่านผู้อ่าน

1. แฟล็กซีด อยุ่ในอาหารจำพวกไหนค่ะ ซื้อที่ไหน กินนานมีผลข้างเคียงไหม คนความดันต่ำกินได้ไหม

ตอบว่าแฟล็กซีดเป็นอาหารจำพวกธัญพืช (grain) คล้ายกับข้าวหรือข้าวสาลี ราคาไม่แพง มีขายตามร้านซูเปอร์มาร์เก็ตทั่วไป รวมทั้งร้านเลมอนฟาร์ม และวิลลามาร์เก็ต กินมากๆกินนานๆก็ไม่มีผลข้างเคียงเพราะเป็นธัญพืชเหมือนกับข้าว คนความดันต่ำก็กินได้ครับ

สันต์