กราบเรียน​คุณ​หมอสันต์ที่เคารพ
ดิฉันและน้องสาวได้รับวัคซีน​ ​AZ เข็มแรกเมื่อต้นเดือนมิถุนายน​ ผ่านไปประมาณ​ 1​เดือน​เราทั้งสองคนได้รับเชื้อโควิด​และมีอาการป่วยแบบที่ทางการจำแนกว่าเป็นผู้ป่วยสีเขียว​ ได้รักษาตัวที่บ้าน ได้กินยาฟ้าทะลายโจรตามขนาดที่คุณหมอเคยแนะนำไว้​ประมาณ​ 5 วัน/10​วัน​ จนอาการก็ทุเลา ​​ปัจจุบันไม่มี​อาการป่วยไข้แล้ว​ ​
จากที่เคยทราบมาหากป่วยเป็นโควิดหลังจากรับวัคซีนเข็มแรกแล้ว​ ต้องเว้นระยะไปอีก​ 3 เดือนหลังจากหายแล้วจึงจะรับวัคซีนเข็มที่​ ​2​ ได้​ แต่​เรามีนัดว่าต้องฉีดวัคซีนเข็มที่​ ​2​ ในช่วงต้นเดือนกันยายน​ จึงอยากเรียนถามคุณหมอว่าเราควรเข้ารับการฉีดวัคซีนตามที่ทาง​ ​รพ.นัดหมายไว้หรือไม่คะ​ เนื่องจากมีข้อกังวล​ ดังนี้1. หากไม่ไปตามนัดเกรงว่าจะรับวัคซีนไม่ครบตามที่จำเป็น​ ​และอาจเสียสิทธิ์ไม่ได้รับการจัดสรรวัคซีนทดแทนในภายหลัง
2.​ หากไปฉีด​ตามนัด ก็เกรงว่าจะมีผลกระทบ​กับสุขภาพ ​(​เช่น​ มีอาการไม่พึงประสงค์รุนแรง)​ เพราะเราสองคน​อายุเกิน ​60 ปีแล้วทั้งคู่
ถ้าคุณหมอมีคำแนะนำอื่นใดที่เป็นประโยชน์​ จักเป็นพระคุณอย่างยิ่งค่ะ
หมายเหตุ:  ไทม์ไลน์​คนพี่​ -​ มีอาการป่วยระหว่าง​ 11 -​15 กค.​(รับยาฟ้าทะลายโจร​ 5​ วัน)​คนน้อง​ -​ มีอาการระหว่าง​ 16​ -​ 27 กค.​ (รับยาฟ้าทะลายโจร​ 2 ช่วงๆ​ ละ​ 5 วัน เว้น​2 วันระหว่างช่วง)

…………………………………………………………………..​

ตอบครับ

ประเด็นที่ 1. คนที่ป่วยเป็นโรคโควิด19 แล้ว ยังต้องฉีดวัคซีนอยู่หรือไม่ ตอบว่าจริงๆแล้ววงการแพทย์ยังไม่ทราบว่าการป่วยเป็นโควิด19 แล้วภูมิคุ้มกันธรรมชาติจะอยู่ยั้งยืนยงไปได้นานเท่าใด จึงตอบด้วยหลักฐานวิทยาศาสตร์ไม่ได้ว่าเป็นโรคโควิดแล้วยังควรฉีดวัคซีนโควิดอยู่ไหม แต่ผมตอบตามประเพณีนิยมที่ทำกันอยู่ทั่วโลกขณะนี้ได้ว่าให้ฉีดไปเลยจนครบสองโด้สแบบรูดมหาราชเสมือนหนึ่งคนไม่เคยเป็นโรคนี้ เพราะงานวิจัยการฉีดวัคซีนคนที่เคยเป็นโรคแล้วพบว่าวัคซีนก็ยังทำให้ภูมิคุ้มกันโรคเพิ่มขึ้นสูงกว่าเดิมได้อีก

ประเด็นที่ 2. เมื่อป่วยเป็นโรคโควิดแล้ว ควรว่างเว้นการฉีดวัคซีนไปอย่างน้อยสามเดือนใช่ไหม ตอบว่า ไม่จำเป็นครับ ข้อกำหนด 3 เดือนนั้นเขามีไว้เฉพาะกรณีที่ขณะป่วยมีการใช้ภูมิคุ้มกันจากภายนอก (monoclonal antibody) เข้ามารักษาด้วย ตัวภูมิคุ้มกันจากภายนอกนี้มันจับกินวัคซีนด้วยจึงทำให้วัคซีนมีประสิทธิผลต่ำ ตัวภูมิคุ้มกันจากภายนอกนี้จะมีชื่อลงท้ายเสียงแหม็บๆ เช่น Casirivimab หรือ Imdevimab เป็นต้น ถือว่าเป็นยาสูง ใช้กับผู้มีอาการหนักเท่านั้น ในเมืองไทยนี้ผมเข้าใจว่ายังไม่มีใช้ ที่แน่ๆก็คือไม่อยู่ในมาตรฐานการรักษาที่ออกโดยคณะกก.กำกับการดูแลรักษาโควิด19 ดังนั้นการเว้นการฉีดวัคซีนออกไปสามเดือนสำหรับผู้ป่วยในเมืองไทยไม่จำเป็น เพราะไม่ได้ใช้ monoclonal antibody ในการรักษาขณะป่วย ส่วนการจะเกิดอาการไม่พึงประสงค์หรือไม่ ไม่เกี่ยวกับการเลื่อนหรือไม่เลื่อนกำหนดฉีดวัคซีน

ดังนั้น ในกรณีของคุณทั้งสองพี่น้องนี้ หากกลัวเสียสิทธิในวัคซีนก็ไปฉีดได้เลย ไม่ต้องเลื่อนครับ

ประเด็นที่ 3. คำแนะนำทั่วไปสำหรับคนเป็นโควิดแล้ว ก็คือการที่เราเจอเชื้อแล้วก็ป่วยบ่งบอกว่าร่างกายของเรามีภูมิคุ้มกันโรคต่ำ ตรงนี้ต้องทำการแก้ไข ผมเคยเขียนวิธีเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคให้ตัวเองไปบ่อยมาก หาอ่านย้อนหลังเอาเองนะครับ อย่างย่อๆก็คือ (1) ต้องออกกำลังกายทุกวัน (2) กินอาหารที่มีพืชเป็นหลัก (3) คลายเครียดด้วยกิจกรรมช่วยวางความคิด เช่นโยคะ สมาธิ รำมวยจีน เป็นต้น (4) อย่าให้ร่างกายขาดวิตามินที่จำเป็นสำหรับการสร้างภูมิคุ้มกัน ทั้งวิตามินซี. วิตามินดี. วิตามินอี. สังกะสี เป็นต้น หากกินอาหารไม่ได้ก็ต้องหาวิตามินเม็ดมากินเสริม (5) เข้าหาธรรมชาติ ตากแดด รับลม แช่น้ำ สัมผัสดิน สัมผัสต้นไม้ป่าไม้

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์