ภาพวันนี้ / เฟื่องฟ้า ไม่ธรรมดา

(กรณีอ่านจากเฟซบุ้ค กรุณาคลิกที่ภาพ)

เรียนคุณหมอสันต์

ผมเป็นมะเร็งปอดและต้มใบมะละกอกินตามที่ท่านรัฐมนตรี … แถลงข่าว แต่ตอนนี้มีนพ. … ที่รพ. … ออกข่าวว่าใบมะละกอเป็นพิษต่อตับต่อไตและอาจทำให้เป็นมะเร็งเสียเอง ทำให้ผมชะงัก รบกวนคุณหมอสันต์ช่วยให้ข้อมูลของจริงหน่อยครับว่ามันเป็นอย่างไร

……………………………………………..

ตอบครับ

1.. ประเด็นใบมะละกอรักษามะเร็งปอดได้หรือไม่ ข้อมูลวิทยาศาสตร์ที่มีอยู่ตอนนี้มีงานวิจัยที่ผมทราบอย่างน้อยก็ 3 งานที่ตีพิมพ์เป็นหลักฐานไว้ในต่างประเทศว่าใบมะละกอสามารถยับยังการเติบโตของเซลล์มะเร็งปอดบ้าง มะเร็งเต้านมบ้าง มะเร็งต่อมลูกหมากบ้าง ในจานเพาะเลี้ยง โดยกลไกการทำลายเซลล์มะเร็งนั้นเป็นการเร่งให้เซลล์มะเร็งระเบิดตัวเอง (apoptosis) ได้มากขึ้น แต่ผมยังไม่เคยเห็นรายงานการวิจัยในคน กรณีที่มีการแถลงข่าวว่าใบมะละกอต้มรักษามะเร็งปอดในคนจริงๆได้นั้น เป็นหลักฐานในระดับรายงานผู้ป่วย (case report) ผมเข้าใจว่าอย่างน้อยก็มีหนึ่งคนที่ยืนยันตัวตนได้และตีพิมพ์ไว้ในวารสารการแพทย์ของเกาหลีแต่ผมไม่ได้เอามาอ้างไว้เพราะข้อมูลค่อนข้างหละหลวมไม่รัดกุม ผมเชื่อว่าต่อไปคงจะมีการตีพิมพ์หลักฐานในคนหลายๆคน (case series) ออกมา ซึ่งจะนำไปสู่การวิจัยแบบสุ่มตัวอย่างแบ่งกลุ่มเปรียบเทียบ อันจะเป็นหลักฐานที่ตกผลึกจริงๆว่าใบมะละกอรักษามะเร็งในคนได้ผลจริงหรือไม่ ในระหว่างนี้เราก็ต้องอยู่กับความรู้แบบครึ่งๆกลางๆ จริงหรือไม่จริงก็ยังไม่ชัวร์ รู้แค่นี้ไปก่อน

2.. ประเด็นที่มีคนออกมาโพนทะนาว่าใบมะละกอมีพิษต่อตับบ้างต่อไตบ้างและว่ามีไซยาไนด์เป็นอันตรายต่อร่างกายนั้น ไม่เป็นความจริงเลย เรื่องไซยาไนด์ในพืชอาหารนั้นความเป็นจริงคือพืชอาหารจำนวนมากมีไซยาไนด์เป็นส่วนประกอบรวมทั้งแอปเปิลเป็นต้น แต่มันไม่เป็นพิษเพราะปริมาณที่ต่ำและมีการสลายตัวเร็วมาก ประเด็นหลักฐานพิษของใบมะละกอในคนไม่ว่าจะต่อตับหรือต่อไตไม่เคยมีใครค้นพบหรือตีพิมพ์ไว้เลย มีงานทดลองในหนูหนึ่งงานวิจัยที่ให้หนูกินใบมะละกอในความเข้มข้น 14 เท่าของที่ใช้กินในคน ให้หนูกินอยู่นาน 13 สัปดาห์ ก็ไม่พบว่าเกิดพิษใดๆขึ้นกับหนูทดลองเลย ดังนั้นหากมีแพทย์ท่านใดค้นพบในคนจริงๆว่าใบมะละกอเป็นพิษต่อตับก็ควรจะรีบรายงานไว้ในวารสารการแพทย์ ถือว่าเป็นหน้าที่ของแพทย์เพราะเป็นเรื่องสำคัญและเป็นข้อมูลที่จำเป็นต่อความปลอดภัยของผู้คน ในเรื่องนี้ ณ ขณะนี้ผมยืนยันอย่างหนักแน่นว่าไม่มีหลักฐานแม้แต่ชิ้นเดียวว่าใบมะละกอจะเป็นพิษต่อตับหรือไตของคน ใครที่มีหลักฐานแตกต่างจากนี้รบกวนช่วยสงเคราะห์ส่งมาให้ผมเอาบุญด้วย ดังนั้น บนข้อมูลที่วงการแพทย์มีอยู่ขณะนี้ ผมแนะนำว่าใครที่อยากใช้ใบมะละกอเป็นอาหารหรือเป็นยาสมุนไพรก็ขอให้ใช้ได้อย่างสบายใจ คนหลายชาติพันธ์เช่นคนอินโดนีเซีย ก็ใช้ใบมะละกอเป็นอาหาร พืชสกุลใกล้กันคือผักไชยา (Cnidoscolus chayamansa McVaugh) คนไทยก็ใช้เป็นอาหารอยู่ทุกวันนี้

3.. ประเด็นเมื่อเป็นมะเร็งปอดแล้วควรใช้ใบมะละกอรักษาไหม ตอบว่ามันเป็นทางเลือกในการรักษาที่ขึ้นอยู่กับความชอบของผู้ป่วยแต่ละคน ผมมักจะพูดกับผู้ป่วยมะเร็งเสมอว่าหลังจบการรักษาตามสูตรคือผ่าตัดฉายแสงเคมีบำบัดแล้ว หากยังไม่สบายใจจะเสาะหาการรักษาเพิ่มเติมด้วยพืชสมุนไพรก็เป็นวิธีร่วมรักษามะเร็งที่ดี ผมไม่มีข้อโต้แย้งในเรื่องนี้เลย ยิ่งจะไปห้ามผู้ป่วยไม่ให้ใช้สมุนไพรรักษามะเร็งนั้นแพทย์จะเอาข้อมูลอะไรไปห้ามเขาหรือครับ เพราะวิชาแพทย์เรายังไม่รู้เลยว่ามะเร็งเกิดจากอะไรจะรักษาอย่างไรให้มันหาย แล้วเราจะเอาอะไรไปห้ามผู้คนไม่ให้รักษาด้วยวิธีนั้นวิธีนี้ซึ่งแตกต่างไปจากวิธีที่เราใช้อยู่ ดังนั้นในเรื่องการรักษามะเร็งนี้มันเป็นสนามเปิด ใครมีอะไรที่ทำท่าว่าจะดีก็ควรรีบเอามาโพนทะนาให้ได้ลองได้วิจัยกันเพื่อจะได้รู้ความจริง ไม่ว่าจะเป็นแพทย์แผนปัจจุบัน แพทย์แผนไทย หรือแม้กระทั่งคนทั่วไปก็ควรเข้ามามีส่วนพัฒนาความรู้การรักษามะเร็งทั้งนั้น อย่าไปคิดว่ามันเป็นสนามผูกขาดสำหรับแพทย์แผนปัจจุบันเท่านั้นเลย

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์

บรรณานุกรม

1. Zuhrotun Nisa F, Astuti M, Murdiati A, Mubarika Haryana S. nti-proliferation and Apoptosis nduction of Aqueous Leaf Extract of Carica papaya L. on Human Breast Cancer Cells MCF-7. Pak J Biol Sci. 2017;20(1):36-41. doi: 10.3923/pjbs.2017.36.41. PMID: 29023013.
2. Otsuki, N., Dang, N. H., Kumagai, E., Kondo, A., Iwata, S., & Morimoto, C. (2010). Aqueous extract of Carica papaya leaves exhibits anti-tumor activity and immunomodulatory effects. Journal of Ethnopharmacology, 127(3), 760-767.
3. Pandey, S., & Cabot, P. J. (2012). Carica papaya leaf extract inhibits human prostate adenocarcinoma cell proliferation in vitro and in vivo. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 2(8), 623-628.
4. Ismail Z, Halim SZ, Abdullah NR, Afzan A, Abdul Rashid BA, Jantan I. Safety Evaluation of Oral Toxicity of Carica papaya Linn. Leaves: A Subchronic Toxicity Study in Sprague Dawley Rats. Evid Based Complement Alternat Med. 2014;2014:741470. doi: 10.1155/2014/741470. Epub 2014 Oct 29. PMID: 25530788; PMCID: PMC4228719.